Bu hafta sonu Avrupa’da kış saati uygulamasına geçiliyor. Her yıl birçok kişi saatlerin ileri mi yoksa geri mi alınacağını karıştırır. Önümüzdeki günlerde yazdan kalma günlerin tadını çıkartmaya devam edecek olsak da cumartesiyi pazara bağlayan gece kış saati uygulaması başlıyor.
İşte kış saati ile ilgili sıkça sorulan 7 sorunun cevabı…
Saatler ileri mi geri mi alınacak?
Herkes bir yakını veya arkadaşlarıyla bu soruyu tartışmıştır: Bu hafta sonu saatler ileri mi yoksa geri mi alınacak? Akılda tutması kolay bir yöntem: "İlkbaharda saatler ileri alınır, sonbaharda ise bir saat geri alınır."
Gece vardiyası sırasında değişiklik var mı?
Tam da saatlerin geri alındığı hafta sonunda gece vardiyasına denk gelirseniz, bir saat fazla çalışmış olursunuz. Fiilen bir saat fazla çalışmış olsanız da bu süre genellikle kaybolmaz. Bunun nasıl ele alınacağı, iş yerinizdeki toplu iş sözleşmesine (cao) veya yapılan anlaşmalara bağlıdır. Bazı işverenler fazla çalışılan bu saati fazla mesai olarak öderken, bazıları ise bunu normal gece vardiyasının bir parçası olarak değerlendirip ekstra ödeme yapmaz.
Yılda iki kez saatlerin değiştirilmesinin temel sebebi nedir?
Yaz saati uygulaması, İngilizcede Daylight Saving Time olarak bilinir, yaz aylarında gündüz saatlerinden daha fazla faydalanmak amacıyla getirilmiştir. Fikir, saatleri bir saat ileri alarak akşamları daha uzun süre gün ışığından yararlanmak ve bu sayede daha az yapay aydınlatmaya ihtiyaç duyulması nedeniyle enerji tasarrufu sağlamaktır.
Yaz saati uygulamasına karşı olanlar, bu düzenlemenin ne kadar enerji tasarrufu sağladığı konusunda şüpheci. Ayrıca, birçok insan biyolojik saatlerinin bozulması nedeniyle fiziksel olarak olumsuz etkileniyor. Bu değişiklik, yaban hayatına da zarar veriyor; örneğin geyik, karaca ve yaban domuzları gibi hayvanlar, insanların ritmine alışmakta zorlanıyor ve daha fazla trafik kazası yaşanıyor.
Yaz saati uygulaması ilk kez ne zaman yapıldı?
Bunun için 100 yıl öncesine, Birinci Dünya Savaşı'na dönmemiz gerekiyor. Almanya İmparatorluğu, 30 Nisan 1916'da saatleri bir saat ileri aldı. Almanya'yı ertesi gün, Hollanda takip etti. Aynı zamanda İngiltere gibi diğer Avrupa ülkeleri de yaz saati uygulamasına geçti. Bu ilk yaz saati dönemi 1 Ekim 1916'ya kadar sürdü.
Her iki dünya savaşının ardından, yaz saati uygulaması 1970'lerde Avrupa'ya geri döndü. O dönemdeki petrol krizi, enerji tasarrufunu tekrar önemli hale getirdi. İspanya ve Yunanistan 1974'te ilk olarak yaz saati uygulamasına geri döndü. Hollanda ise 1977'de Belçika ve Lüksemburg ile birlikte aynı uygulamayı başlattı. Son olarak, 1985 yılında Andorra yaz saati uygulamasına katıldı ve böylece neredeyse tüm Avrupa bu sisteme geçmiş oldu.
Her ülke uyguluyor mu?
Her ülkede yaz ve kış saati uygulaması bulunmuyor. Özellikle ekvatora yakın ülkelerde, yaz ve kış mevsimlerinde günler neredeyse aynı uzunlukta olduğu için yaz saati uygulaması anlamlı olmuyor. Bu nedenle Türkiye’ de dahil olmak üzere birçok Afrika, Asya ve Güney Amerika ülkesi yaz saati uygulamasını kullanmıyor.
Trafikte daha güvenli mi?
Her ne kadar yaz aylarında günler daha uzun olsa da, yaz saati uygulaması döneminde trafik kazalarının sayısı artabiliyor. Hollanda Merkezi İstatistik Bürosu CBS verilerine göre, yaz saati aylarında daha fazla ölümcül trafik kazası yaşanıyor. 2023 Ağustos ve 2022 Eylül aylarında sırasıyla 88 ve 83 kişi hayatını kaybetti. 2019 ve 2020 yıllarında da en fazla trafik kazası yaz saati uygulamasının geçerli olduğu aylarda gerçekleşti. Ancak 2021 yılında, en fazla trafik kazası ölümünün yaşandığı ay, kış saati dönemine denk gelen Kasım ayı oldu.
Bununla birlikte, trafik kazalarının sayısını etkileyen başka faktörler de bulunuyor. Örneğin, kış aylarında yolların buzlu olması nedeniyle sürücüler genellikle daha dikkatli ve yavaş araç kullanıyor.
Yaz saati uygulaması tamamen kaldırılacak mı?
Yaz saati uygulamasının tamamen kaldırılması konusu son yıllarda Avrupa’da giderek daha fazla tartışılıyor. 2018 yılında Avrupa Komisyonu, zorunlu yaz ve kış saati uygulamasına son verilmesini önerdi. Ancak bu konuda nihai bir karar alınması, başta Hollanda olmak üzere bazı ülkeler tarafından ertelendi.
Den Haag hükümeti, Komisyon'un yaz saati uygulamasının kaldırılmasının avantaj ve dezavantajlarını daha iyi açıklaması gerektiğini düşünüyor. Hollanda ayrıca, komşu ülkelerle aynı zaman dilimini koruma prensibini benimsediği için, komşu ülkelerin bu konuda nasıl bir karar alacağını netleştirmeden önce bir pozisyon almayı tercih etmiyor. Dolayısıyla, bu belirsizlik devam ettiği sürece, Avrupa’da her yıl saatlerin değiştirilmesine devam edilecek.
©Sonhaber.eu
Haberlerimizi İnstagram hesabımızdan da takip edebilirsiniz.
WhatsAppta ücretsiz bültenimize abone olun, Hollanda ve diğer Avrupa ülkeleri gündeminden seçtiğimiz haberler her gün telefonunuza gelsin! Abone olmak için tıklayın
Sitemizde yayımlanan haberlerin her türlü hakkı SONHABER.eu’ya aittir. Haberin linki kaynak olarak gösterilmeden alınan haberler için hukuki işlem başlatılacaktır.